Bizans sarayları imparatorların ve imparatorluk sarayının öteki üyelerinin ikametgahlarıydı. Ek olarak yönetimsel amaçlar ve merasim etkinlikleri için de kullanılırlardı. Bizans sarayları muhtelif stillerde inşa edildi, sadece tamamı muayyen ortak özelliklere sahipti. Çoğu zaman büyük ve kompleks yapılardı, birçok oda ve avlusu vardı. Ek olarak mozaikler, freskler ve öteki sanat eserleriyle varlıklı bir halde dekore edilmişlerdi.
En meşhur Bizans sarayı İstanbul’daki Ayasofya’dır. Ayasofya MS 6. yüzyılda inşa edilmiş ve bin yıldan fazla bir müddet süresince dünyanın en büyük kilisesi olmuştur. Şu anda bir müzedir ve İstanbul’un en popüler gezinsel yerlerinden biridir.
Öteki mühim Bizans sarayları içinde Büyük Konstantinopolis Sarayı, Mistra Sarayı ve Daphni Sarayı yer alır. Büyük Konstantinopolis Sarayı, kent 1204’te Dördüncü Haçlı Seferi tarafınca yağmalanana kadar imparatorluk ikametgahıydı. Mistra Sarayı, Konstantinopolis’in düşüşünden sonrasında sürgündeki Bizans İmparatorluğu’nun başkentiydi. Daphni Sarayı, MS 11. yüzyılda inşa edilmiş bir manastır ve saray kompleksiydi.
Yüzyıllar süresince birçok Bizans sarayı yıkıldı, sadece bazıları hala ayakta. Bu saraylar Bizans imparatorlarının ve saraylarının yaşamlarına dair kıymetli bir görüş açısı sunuyor. Ek olarak Bizans sanatı ve mimarisine dair benzersiz bir görüş açısı sunuyorlar.
| Bizans sanatı | Bizans mimarisi |
|---|---|
|
|
| Saray | Sanat |
|
|
| Bakış açısı | Özellikler |
|
|
II. Bizans sarayları
Bizans sarayları, Bizans İmparatorluğu imparatorlarının ikametgahlarıydı. İmparatorluğun başkenti olan Konstantinopolis’te bulunuyorlardı. İlk Bizans sarayı MS 4. yüzyılda inşa edildi. En meşhur Bizans sarayı, MS 6. yüzyılda inşa edilen Konstantinopolis Büyük Sarayı’ydı. Büyük Saray, MS 10. yüzyılda çıkan bir yangında yok oldu.
III. Bizans saraylarının mimarisi
Bizans sarayları çoğu zaman taş ya da tuğladan inşa edilirdi ve mimarileri hem Roma bununla beraber Şark geleneklerinden etkilenirdi. Çoğu zaman büyük avlular, çeşmeler ve bahçeler içerirlerdi ve mozaikler, freskler ve öteki sanat eserleriyle dekore edilirlerdi. Bizans sarayları ek olarak törensel amaçlar için kullanılırdı ve çoğu zaman mühim siyasal ve dini olayların mekanı olurlardı.
IV. Bizans saraylarının dekorasyonu
Bizans saraylarının dekorasyonu, tasavvur ve işlevlerinin mühim bir yönüydü. Saraylar çoğu zaman imparatoru ve sarayını yüceltmeye yarayan heybetli mozaikler, freskler ve heykellerle dekore ediliyordu. Bir sarayın dekorasyonu ek olarak Bizans İmparatorluğu’nun politik ve dini ideolojisini de yansıtıyordu.
Mozaikler, Bizans saraylarında en yaygın dekorasyon biçimlerinden bir tanesiydi. Dini sahneleri, mitolojik figürleri ve imparatorluk portrelerini tasvir etmek için kullanılırdı. Mozaikler çoğu zaman kiliselerin apsislerinde ve sarayların taht odalarında kullanılırdı. Freskler, Bizans saraylarında bir öteki popüler dekorasyon biçimiydi. Mozaiklerle benzer mevzuları tasvir etmek için kullanılırlardı, sadece çoğu zaman daha doğalcı bir tarza sahiptiler. Freskler çoğu zaman kiliselerin duvarlarında ve sarayların hususi odalarında kullanılırdı. Heykeller de Bizans saraylarında kullanılırdı, sadece mozaik ve fresklerden daha azca yaygındı. Heykeller çoğu zaman imparatorları, azizleri ve öteki mühim figürleri tasvir etmek için kullanılırdı. Çoğu zaman sarayların avlularına ya da bahçelere yerleştirilirlerdi.
Bizans saraylarının dekorasyonu, genel tasavvur ve işlevlerinin mühim bir parçasıydı. Bu sarayların heybetli dekorasyonu imparatoru ve sarayını yüceltmeye hizmet ediyordu ve bununla beraber Bizans İmparatorluğu’nun politik ve dini ideolojisini yansıtıyordu.
V. Bizans saraylarının işlevi
Bizans sarayları muhtelif işlevlere hizmet ediyordu, bunlardan bazıları şunlardır:
- İmparator ve ailesinin ikametgahı
- İmparatorluğun yönetimsel merkezi
- İbadet yeri
- Kültürel ve entelektüel faaliyetlerin mekanı
- Rekreasyon alanı
Muayyen bir sarayın işlevi, konumuna ve inşa edilmiş olduğu süre dilimine bağlı olarak değişirdi. Mesela, Konstantinopolis’in Büyük Sarayı, imparatorun ve ailesinin birincil ikametgahı ve bununla beraber imparatorluğun yönetimsel merkeziydi. Öte taraftan Ayasofya, Konstantinopolis patriğinin koltuğu olarak hizmet veren dini bir yapıydı.
Bizans sarayları çoğu zaman mozaikler, freskler ve öteki sanat eserleriyle cömertçe dekore edilmişti. Ek olarak mobilya, mücevher ve öteki lüks eşyalar şeklinde muhtelif nesnelere de ev sahipliği yapıyorlardı. Bu nesneler yalnızca dekorasyon için kullanılmıyor, bununla beraber muhtelif ergonomik amaçlara da hizmet ediyordu. Mesela, mobilyalar oturma, uyuma ve yiyecek için kullanılırken mücevherler zenginlik ve statüyü sergilemek için kullanılıyordu.
Bizans sarayları kültürel ve entelektüel faaliyetlerin mühim merkezleriydi. Kütüphanelere, okullara ve öteki eğitim kurumlarına ev sahipliği yapıyorlardı. Ek olarak sanatçıların, yazarların ve filozofların buluşup düşünce alışverişinde bulunabileceği yerlerdi.
Bizans sarayları bununla beraber eğlence için de kullanılırdı. Bahçeleri, havuzları ve dinlenme ve eğlence için kullanılan öteki olanakları vardı. Bu saraylar bununla beraber avcılık ve öteki aleni hava etkinlikleri için de kullanılırdı.
VI. Bizans saraylarının konumu
Bizans sarayları, Konstantinopolis’ten eyaletlere kadar Bizans İmparatorluğu’nun her yerinde bulunuyordu. En dikkat cazibeli Bizans saraylarından bazıları şunlardır:
* Bizans imparatorlarının imparatorluk ikametgahı olan Konstantinopolis Büyük Sarayı.
* Antakya civarlarında bulunan yazlık saray Daphne Sarayı.
* Mora’da bulunan Bizans kale-saraylarından kabul edilen Mistra Sarayı.
* Mistra Sarayı, Mora’da bulunan Bizans kale-sarayıdır.
* İznik Sarayı, İznik’te bulunan Bizans sarayı.
* Trabzon Sarayı, Trabzon’da bulunan Bizans sarayı.
Bu saraylar yalnızca Bizans imparatorlarının ikametgahları değil, bununla beraber politik, ekonomik ve kültürel faaliyetlerin merkezleriydi. İmparatorluk sarayına, hükümet bürokrasisine ve orduya ev sahipliği yapıyorlardı. Ek olarak sanatın, müziğin ve edebiyatın geliştiği yerlerdi.
Bizans sarayları Bizans İmparatorluğu’nun gücünün ve prestijinin bir simgesiydi. Ek olarak Bizans halkının varlıklı kültürel mirasının da bir hatırlatıcısıydı.
VII. Mühim Bizans sarayları
Aşağıda Bizans dönemine ilişik mühim sarayların sıralaması yer almıştır:
- Konstantinopolis’in Büyük Sarayı
- Blachernae Sarayı
- Chalke Sarayı
- Hebdomon Sarayı
- Hormisdas Sarayı
- Magnaura Sarayı
- Myrelaion Sarayı
- Porfirogenitus Sarayı
- Stüdyo Sarayı
Bizans saray kalıntıları
Bizans saray kalıntıları Bizans İmparatorluğu’nun zenginliğinin ve gücünün bir kanıtıdır. Bu kalıntılar, Konstantinopolis’ten Ravenna’ya ve Şam’a kadar eski Bizans İmparatorluğu’nun her yerinde bulunabilir. Bizans imparatorlarının ve imparatoriçelerinin hayatlarına ve yaşadıkları heybetli saraylara bir bakış sağlarlar.
En dikkat cazibeli Bizans saray kalıntılarından bazıları şunlardır:
* Bizans İmparatorluğu’nun en büyük ve en lüks sarayı olan Konstantinopolis’in Büyük Sarayı. 1204’te Dördüncü Haçlı Seferi tarafınca yıkıldı.
* Antakya’nın haricinde bulunan Daphne Sarayı. Bizans İmparatorluğu’nun en güzel saraylarından bir tanesiydi ve 526’da bir depremle yıkıldı.
* Mora’da bulunan Mistra Sarayı. 13. yüzyılda inşa edilmiş olup, inşa edilen son Bizans saraylarından bir tanesiydi.
Bu kalıntılar Bizans sanatı, mimarisi ve zamanı hakkındaki kıymetli bir data deposudur. Geçmiş bir döneme dair bir bakış sağlar ve bizlere Bizans İmparatorluğu’nun enerjisini ve ihtişamını hatırlatır.
Dünya genelinde Bizans sanatı ve eserleri koleksiyonlarını barındıran oldukça sayıda müze bulunmaktadır, saraylar da buna dahildir. En dikkat çekenlerden bazıları şunlardır:
* Yunanistan’ın Atina kentinde bulunan Bizans Müzesi, 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar uzanan Bizans sanatı ve eserlerinin koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.
* Yunanistan Selanik’teki Bizans Kültürü Müzesi, 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Bizans sanatı ve eserlerinin koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
* Washington DC’deki Dumbarton Oaks Müzesi, 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Bizans sanatı ve eserlerinin koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
* Maryland, Baltimore’daki Walters Sanat Müzesi, 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Bizans sanatı ve eserlerinin koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
* New York’taki Metropolitan Sanat Müzesi, 4. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar Bizans sanatı ve eserlerinin koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor.
S: Bizans’ın en mühim üç sarayı hangileridir?
A: Bizans’ın en mühim üç sarayı; Konstantinopolis Büyük Sarayı, Mistra Sarayı ve Daphni Sarayı’dır.
S: Bizans saray mimarisinin temel özellikleri nedir?
A: Bizans saray mimarisinin başlıca özellikleri kubbe, kemer ve tonozların kullanması, varlıklı süslemeli mozaik ve fresklerin kullanması, bahçe ve avluların varlığıdır.
S: Bizans saraylarının sanat ve kültürdeki görevi nelerdir?
A: Bizans sarayları, resimlerde, mozaiklerde ve edebiyatta tasvir edildikleri için sanat ve kültürde mühim bir rol oynamışlardır. Ek olarak oyunlar, operalar ve filmler için ortam olarak da kullanılmışlardır.
0 Yorum